Koemelk alleen voor kalfjes?

18 juni 2014 door Marjolijn Een reactie plaatsen

Vandaag blogt onze voedingsdeskundige en lifestyle coach Rosanne van Zalingen over feiten en fabels van KOEMELK!.

Eindelijk een andere geluid. Meestal hoor ik dat het niet natuurlijk zou zijn om koemelk te drinken, omdat het voor kalveren is bedoeld. Maar dat geldt inderdaad evengoed voor eieren of vlees. De koe loopt ook niet rond om alleen maar bij de slager terecht te komen en het eitje is alleen voor een kuikentje bedoeld, hihi. En je ziet ook wel eens dieren zogen bij een andere diersoort. Da’s toch echt de natuur.

Helaas worden er anno 2014 nog steeds fabels rondverspreid over bepaalde onderwerpen en producten. Als voedingsdeskundige is het de taak om onze klanten te helpen. Een van de onderwerpen is koemelk. De vraag van velen: is koemelk slecht voor ons lichaam? Belangrijk is na te denken of dat logisch klinkt. Het komt namelijk vaak voor dat geitenmelk ook wordt gedronken door koeien. Dat vindt men dan weer niet raar. Wanneer melk wordt gemaakt van amandelen of soya is het wel voor mensen geschikt. Dat schijnt wel logisch te klinken. Wellicht dat je bij het laatste denkt: ja, dat is toch gemaakt voor mensen? Eigenlijk is bijna niks gemaakt voor alleen mensen. Feit is dat wij de juiste voeding nodig hebben om onze cellen te voeden. Voor een gezond lichaam dienen we de juiste voedingstoffen te halen uit zo veel mogelijk natuurlijke en pure producten.

Melk is één van de weinige dingen die daadwerkelijk door ‘de natuur’ worden gemaakt om te dienen als voedsel. Of het nou gemaakt wordt door een mens of een dier, het is natuurlijke productie. Melk is een compleet voedingsmiddel om jonge dieren te laten groeien. Daar doet een moederdier bewust en onbewust haar best voor. Door melk kunnen (de hersenen van) zoogdieren na hun geboorte (snel) nog verder groeien zonder schade aan te richten in de moeder. Melk wordt dan misschien niet ‘gemaakt’ voor mensen, het is daarom niet direct ongeschikt voor mensen. Eieren worden ook niet ‘gemaakt’ voor mensen, maar kunnen toch bijdragen aan een gezond lichaam. Het gaat om de voedingstoffen die in een voedingsmiddel zitten en of deze een gezonde functie geven aan ons lichaam. Daarnaast kan het zijn dat sommige mensen koemelk niet kunnen verdragen, maar dat kan ook bij het eten van vis. Het gaat dan om een persoonlijk advies, waarbij we de gehele bevolking niet over één kam kunnen scheren.

Wat zit er in koemelk?
Zuivel is in Nederland veruit de belangrijkste bron van calcium en eiwit voor de normale bevolking. Het is niet de meest efficiënte, maar wel de meest eenvoudige. We nemen bijvoorbeeld 2 keer zo veel calcium op uit broccoli als uit melk. Uit sojamelk wordt slechts de helft van het eiwit opgenomen door je lichaam. Je moet dan ook 2 keer zo veel sojamelk drinken als koeienmelk.
Het meerendeel van de Nederlanders drinkt koemelk, waarvan 87 procent bestaat uit water en de rest is verdeeld in vet, eiwit, lactose en wat mineralen. Koeienmelk bevat tweemaal zoveel eiwit als moedermelk van een mens. Een kalf verdubbelt dan ook in 50 dagen zijn geboortegewicht en baby’s doen daar 100 dagen over. Als mensen koeienmelk drinken, dan zal dit geen versnelde invloed hebben op de groei. De twee eiwitten waar koeienmelk uit bestaan zijn caseïne en wei. Lactose is een melksuiker oftewel een koolhydraat. Om deze goed te kunnen verwerken is het enzym lactase nodig, dat in de eerste 18 maanden van ons leven volop wordt geproduceerd om het moedermelk te kunnen verwerken. Daarna zal bij de meeste mensen de enzymproductie enorm dalen. De helft tot drie kwart van de wereldbevolking lijkt in meer of mindere mate lactose intolerant. Zij produceren het enzym lactase onvoldoende. Dit betekent niet dat ze allergisch zijn, want daarvoor is een reactie van het immuunsysteem nodig. Dat verschilt per bevolkingsgroep, maar een enorm generaliserende regel is dat de kans groter wordt dat je lactose kunt verteren als je noordelijker (vanaf de evenaar) woont. De evolutionaire verklaring is dat men 40 duizend jaar geleden in Noord Europa niet kon overleven zonder grote hoeveelheden calcium. Dat kwam vanwege het gebrek aan zonlicht, waardoor de vitamine D aanmaak laag was. Het is goed mogelijk dat Nederlanders daarom zo goed zuivel tolereren en Zuid Afrikanen niet.

Gezonde botten door melk
Eerst kreeg je sterke botten door melk, vanwege het calcium dat er in zit. Dan weer werd er geroepen dat melk botontkalking veroorzaakt. Maar Fit Zonder Fabels legt uit dat er geen causaal verband is tussen melkconsumptie en osteoporose, maar dat het lichaam zich vormt naar functie en dat het lichaam door lichaamsbeweging calcium of andere ondersteunende stoffen in gaat zetten als bouwstof.

Conclusie:
Er bestaan mensen met lactose-intolerantie of een koemelkeiwit allergie, die beter geen melk kunnen drinken. Er zijn mensen die lactose kunnen verteren en melk en melkproducten prima in hun dieet kunnen gebruiken. Melkproducten zijn calciumrijk, maar dat zijn sommige groenten ook. Gebruik melk in je dieet als je denkt dat je het nodig hebt. Je kunt zonder, maar je hoeft niet altijd zonder. Je kunt ook zonder sojamelk, havermelk, kokosmelk en amandelmelk.

Tips hoe om te gaan met zuivel:
– Gebruik melk en melkproducten met mate, dat past binnen je voedingsschema;
– Varieer in je voedselpatroon;
– Experimenteer met zuivel en zuivelvervangers en luister naar je lichaam.

Calciumrijke producten:
– Eieren
– Zalm, haring, paling, sardientjes (uit blik)
– Garnalen, oesters & mosselen
– Noten, zaden, pijnboompitten
– Bonen, groene bonen, linzen
– Spinazie, radijs & rammenas
– Broccoli, postelein & raapstelen
– Groene koolsoorten (Chinese kool e.a.)
– Bleekselderij, asperges, boerenkool, radijs
– Groene bladgroenten, zee groenten, waterkers
– Amarant, quinoa, boekweit, cacao
– Vijgen, abrikozen, dadels
– Appels, pruimen, kiwi’s

Tot de volgende keer!
Groet,
Rosanne